Aktualnie sytuacja na rynku kredytów hipotecznych nie zmieniła się dramatycznie w wyniku kryzysu. Potencjalne problemy kredytobiorców z wypłacalnością są aktualnie maskowane przez dostępne właściwie we wszystkich bankach wakacje kredytowe. Co zrobić, gdy karencja w spłacie się skończy i mimo przerwy w dochodach trzeba będzie wrócić do spłacania kredytu? Komisja Nadzoru Finansowego dopuszcza procedurę, zwaną „klucz za dług”.
W normalnych warunkach rynkowych podpisanie klauzuli, w których możemy oddać bankowi nieruchomość w zamian za umorzenie długu wydaje się absurdalna. Jest tylko możliwości, takich jak odroczenie w spłacie, ubezpieczenie czy wydłużenie kredytowania, które pozwalają nam się uchronić przed stratą mieszkania w przypadku problemów finansowych.
Jednak teraz, gdy wiele osób traci pracę albo jest zmuszona zawiesić działalność firmy, klucz za dług może być jedynym sposobem na to, aby zaspokoić roszczenia banku.
Klucz za dług – czym jest?
Procedura klucz za dług polega na oddaniu nieruchomości bankowi w zamian za całkowite zwolnienie ze spłacania kredytu hipotecznego. Taka możliwość została wprowadzona w 2019 roku w Rekomendacji S przez Komisję Nadzoru Finansowego.
Pierwotnie każdy bank miał umożliwiać przeniesienie własności nieruchomości w zamian za umorzenie kredytu, ale ostatecznie wycofano się z tego pomysłu. Aktualnie bank może dawać kredytobiorcom taką opcję, ale nie musi.
Kontrowersje wokół klucza za dług
Obowiązek posiadania możliwości klucz za dług nie został wprowadzony przez prawne niejasności. Banki mogłyby chcieć nakładać na klientów dodatkowe opłaty ze względu na to, że przejmowałyby na siebie część ryzyka. Aktualnie windykacją należności zajmują się wyspecjalizowane firmy i to one biorą na siebie odpowiedzialność za transakcję. W opcji klucza za dług banki musiałyby same spieniężyć nieruchomość.
Z drugiej strony jednak, jeżeli operacja by się nie powiodła (np. lokatorzy nie chcieliby się wyprowadzić), to pojawia się ryzyko świadomego działania na szkodę instytucji, która przejmuje mieszkanie.
Niezbędne są zasady
Aktualnie klucz za dług nie jest dokładnie uregulowany. Przez co taka transakcja jest ryzykowna dla obu stron. Aby rzeczywiście móc wprowadzić taką możliwość, trzeba uzależnić ją od wartości i lokalizacji nieruchomości oraz sytuacji finansowej klienta. Klucz za dług nie powinien być dostępny dla nowo udzielanych kredytów, ale tylko w sytuacji gdy kredytobiorca ma ogromne problemy ze spłatą.
Aby bank mógł bezpiecznie przejąć nieruchomość w zamian za zwolnienie z długu, musi:
- sprawdzić poziom LTV i zobaczyć, czy transakcja sprzedaży będzie opłacalna (można dopuszczać wyższe LTV, jeżeli nieruchomość jest łatwa do spieniężenia, bo np. mieści się w dużym mieście),
- zweryfikować historię kredytową klienta, aby dowiedzieć się, czy ma on innych potencjalnych wierzycieli,
zlecić wycenę nieruchomości, którą przeprowadzi niezależny rzeczoznawca, - zadbać o późniejszą dokumentację, którą powinien dostarczyć klient (np. potwierdzenie wymeldowania wszystkich domowników).
Źródło: https://alebank.pl/klucz-za-dlug-jak-korzystnie-dla-banku-i-dla-klienta-odzyskac-wierzytelnosc/
