Komisja Nadzoru Finansowego zabrania bankom różnego traktowania klientów w zależności od miejsca zamieszkania. Ma to zapobiegać dyskryminacji ze względu na region stałego pobytu. Dlatego oficjalnie instytucje finansowe stosują te same standardy weryfikowania wnioskodawców w całym kraju. W praktyce jednak nasz kod pocztowy wpływa na ryzyko związane z pożyczką hipoteczną. Aby rozwiązać tę kwestię, banki tworzą systemy oceny, które prowadzą do różnych warunków kredytowania dla różnych regionów Polski. Dlaczego tak się dzieje? Zjawisko to fachowo wyjaśniła Kornelia Szmit, wykładowczyni, ekspert finansowy w ANG Odpowiedzialne Finanse w artykule eksperckim dla portalu Nieruchomosci-online.pl.
Te same wymogi kredytowe dla całej Polski? Niekoniecznie
Banki stosują wskaźniki oceny klientów, które są silnie powiązane z lokalizacją. Należą do nich płynność rynku nieruchomości, stabilność zatrudnienia czy trendy demograficzne. To konieczne, ponieważ analizy z 2024 roku pokazały, że poziom ryzyka kredytowego jest inny w różnych regionach Polski. Na przykład w Warszawie niespłaconych pozostaje jedynie 1,8% kredytów. To najniższy odsetek w całej Polsce. Z drugiej strony w mniejszych miastach i biedniejszych regionach długotrwałe problemy ze spłatą zobowiązań ma co najmniej 4,1% kredytobiorców. Różnica jest prawie dwukrotna i z pewnością wpływa na postawy banków wobec klientów z “gorszym” adresem.
Aby oficjalnie nie dyskryminować klientów ze względu na miejsce zamieszkania, banki stosują skomplikowany system punktowy, który z pozoru nie bierze pod uwagę miejsca zamieszkania. Jednak w praktyce niektóre jego aspekty mocno z nim korelują. Bank przed decyzją kredytową ocenia, jak szybko w danej okolicy można sprzedać mieszkanie lub czy lokalny rynek pracy jest stabilny. Liczy się też to, jak zróżnicowana jest lokalna gospodarka. Dobrym przykładem jest wspomniana już stolica, gdzie mieszkanie na kupca czeka średnio od 2 do 3 miesięcy. W małych miastach na finalizację tego typu transakcji trzeba poświęcić nawet 18 miesięcy.
Bank musi się zabezpieczyć
Czas szukania kupca ma dla banku znaczenie przy ocenie ryzyka kredytowego. Gdy przez problemy ze spłatą instytucja finansowa przejmie mieszkanie, zależy jej na szybkiej sprzedaży i odzyskaniu pieniędzy. Tak samo ważna jest dla niej stopa zwrotu z takiej transakcji. W Warszawie dzięki sprzedaży niespłaconego lokum można odzyskać 85 do 95% kredytu. Na wsi poziom zwrotu sięga maksymalnie 70%.
Miejsce zamieszkania kredytobiorcy ma też znaczenie na etapie wyliczania zdolności kredytowej. Banki muszą bowiem uwzględniać regionalne różnice w kosztach życia, stabilności zatrudnienia i perspektywy ekonomiczne.Wszystko to przynosi skutek w postaci różnego traktowania kredytobiorców z różnych części kraju.
Aby rzetelnie wyliczyć ryzyko kredytowe, analitycy banku muszą wziąć pod uwagę sytuację pracowników z sektorów i regionów uważanych za niestabilne. Należą do nich mniejsze miasta oraz branże takie jak budownictwo, gastronomia czy transport. Duże znaczenie ma też poziom bezrobocia, który przecież jest inny w różnych częściach kraju. Od naszego adresu pośrednio zależy, jak szybko znajdziemy pracę, gdy stracimy aktualną.
ŹRÓDŁA: nieruchomosci-online.pl/porady/geografia-kredytu-dlaczego-kod-pocztowy-ma-znaczenie-w-staraniu-sie-o-hipoteke-37314.html
